Nowe przepisy, które obowiązują od 1 października, są bardzo rozbudowane. Dotyczą nie tylko kar, ale określają też sprawy proceduralne. Odnoszą się do np. okoliczności obciążających i łagodzących czy przesłanek do warunkowych zwolnień. Ta jedna reforma zmodyfikowała 20 różnych ustaw.
I tak...
Bez 25 lat
Została podniesiona górna granica kary pozbawienia wolności z 15 do 30 lat przy jednoczesnej likwidacji osobnej kary 25 lat więzienia. Do tej pory istniały trzy stopnie kary: 15, 25 lat i dożywocie. Po zmianach sądy otrzymały także pewną swobodę i mogą wymierzać np. karę 18 czy 19 lat więzienia.
Dodatkowo przedawnienia się zbrodni zabójstwa to już nie 30, a 40 lat. Zmieniono także czas, kiedy skazani na dożywocie mogą ubiegać się o warunkowe zwolnienie. Teraz to 30 lat. Było 25.
Dłużej za kratami
Co do kary pozbawienie wolności bez możliwości warunkowego zwolnienia, to może być ona orzeczona „za czyn popełniony po wcześniejszym prawomocnym skazaniu na dożywotnie pozbawienie wolności albo pozbawienie wolności na co najmniej 20 lat" – tak zmiany tłumaczyło Ministerstwo Sprawiedliwości.
Jeżeli jednak charakter i okoliczności czynu oraz postępowanie i charakter sprawcy wskazują, że jego pozostawanie na wolności spowoduje trwałe niebezpieczeństwo dla życia, zdrowia, wolności lub wolności seksualnej innych osób, to także nie ma on szans na wcześniejsze wyjście zza krat.
Zlecenie zabójstwa
Pojawiło się w polskim prawie nowe przestępstwo – przyjęcie zlecenia zabójstwa oraz przygotowanie do zabójstwa. Grozi za to od 2 do 15 lat więzienia.
Do przepisów dodano także wymuszenie mienia poprzez szantaż (od 1 roku do 10 lat) i uchylanie się od naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem (od 3 miesięcy do 5 lat więzienia).
Ten ostatni przepis ma być stosowany wobec kierowców – sprawców wypadków, którzy ofiarom czy ich rodzinom nie wypłacają zasądzonej nawiązki.
Kradzież tablicy rejestracyjnej
Taki przypadek był wykroczeniem, a teraz został przestępstwem. I to poważnym, bo za kradzież tablic rejestracyjnych pojazdów grozi aż 5 lat więzienia. Skąd ta zmiana?
Otóż często taki czyn połączony jest z innym – okradaniem stacji paliw, kiedy podjeżdża się, tankuje i odjeżdża nie płacąc. Bo samochód ma kradzione tablice i trudniej przez to namierzyć sprawcę.
Pedofilia
Zaostrzone zostały kary za przestępstwa seksualne. Kara od 5 do 30 lat więzienia albo dożywocie grozi za gwałt ze szczególnym okrucieństwem (do tej pory było to maksymalnie 15 lat). Gdy następstwem gwałtu jest śmierć ofiary widełki kary zmieniają się na od 8 do 30 lat więzienia. Możliwe jest także dożywocie.
Za zgwałcenie dziecka sprawcy grozi grozić od 5 do 30 lat więzienia lub dożywocie. Gdy jest to gwałt ze szczególnym okrucieństwem, w grę nie wchodzi przedawnienie karalności.
Są teraz w polskich przepisach nowe „typy kwalifikowane zgwałceń”. Dotyczą gwałtu na kobiecie ciężarnej, z posługiwaniem się bronią palną czy z utrwalaniem obrazu i dźwięku tego czynu. Do tej pory groziło za to od 2 do 12 lat pozbawienia wolności. Teraz to od 3 do 20 lat.
W przypadku recydywistów seksualnych zwolnienie warunkowe będzie możliwe wyłącznie po odbyciu 75 proc. kary.
Rozbój
Kary zostały podwyższone z 12 do 15 lat więzienia do maksymalnie 20 lat.
Za umyślne spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu kara wzrasta z 15 do 20 lat więzienia.
Z kolei za handel ludźmi czy porwanie dla okupu grozi teraz od 3 do 20 lat więzienia. Gdy w grę wchodzi „szczególne udręczenie”, to kk przewiduje obecnie od 5 do 25 lat więzienia.
Prowadzenie pojazdu pod wpływem alkoholu
Jest też bat na pijanych kierowców. Nie wszystkich, ale na recydywistów złapanych na tym czynie po raz kolejny. W takich przypadkach sądy muszą teraz wymierzać karę więzienia. Poprzednio mogły zastosować inne środki.
800 plus
Co do kradzieży (np. w sklepie), to do tej pory była ona wykroczeniem, gdy rzecz była warta mniej niż 500 zł. Jeżeli jednak była droższa, to kradzież stawała się przestępstwem.
Nowelizacja przesunęła tę granicę do 800 zł.
